Phẫu thuật hàm hô móm có cần niềng răng ?

Phẫu thuật hàm hô móm và niềng răng giúp bệnh nhân có được vẻ đẹp thẩm mỹ nụ cười và hàm răng đều đặn giúp ăn nhai tốt hơn, phẫu thuật hàm hô có nguy hiểm không.

Theo chương trình, BS chuyên ngành chỉnh hình xương hàm phải được đào tạo về răng hàm mặt nhiều năm mới có thể nắm vững hết các cấu trúc giải phẫu này, ngoài ra việc phẫu thuật hàm còn ảnh hưởng đến hàm răng, gây xáo trộn khớp cắn nên chỉ có BS chuyên sâu về Chỉnh hình răng hàm mặt mới hiểu rõ và làm tốt được các phẫu thuật hàm hô, móm.

Hiện nay, việc phẫu thuật chỉnh hình hàm hô, móm có thể tiến hành trước rồi sau đó 6 tuần có thể chỉnh hình răng miệng để xếp đều các răng, ổn định khớp cắn 2 hàm tránh việc tái phát sau này. Việc phối hợp giữa Phẫu thuật hàm và chỉnh hình răng là cực kỳ cần thiết, đặc biệt trước khi phẫu thuật hàm hô, móm, BS chuyên về chỉnh hình răng phải thăm khám kỹ, chụp các phim cần thiết như Panorex, cephalometric, CT, lấy dấu, scan dấu 3D chuyển vào máy tính, sử dụng phần mềm Chỉnh hình hàm 3D để dự đoán trước kế hoạch điều trị như sẽ cắt bớt xương bao nhiêu, mài bớt xương phần nào, định hướng các đường mổ một cách chính xác tùy theo tình trạng xương của bệnh nhân, xoay xương góc bao nhiêu độ…đặc biệt BS chuyên về chỉnh hình răng phải dự đoán trước được tỉ lệ tái phát và hình thái tái phát sau phẫu thuật hàm như thế nào để lên kế hoạch cho BS chuyên về Phẫu thuật xương hàm làm cho chính xác, giúp cho việc chỉnh hỉnh răng thuận lợi sau này và đạt kết quả bền vững , cho bệnh nhân hài lòng.

Theo BS Nguyễn Quang Tiến, Thạc sĩ chỉnh hình răng ĐH Y Khoa Quốc tế Münster – CHLB Đức, chủ tịch HĐQT Công ty CP Bệnh Viện Hàn Quốc 3D, phụ trách Nha khoa Đăng Lưu, nhiều năm trong nghề, ông đã gặp nhiều ca đau lòng do bệnh nhân không hiểu chuyên môn nên chỉ biết nghe theo các BS thẩm mỹ tư vấn, chỉ phẫu thuật hàm mà không niềng răng, sau 2 đến 3 năm, tái phát hàm hô – móm trở lại, răng chạy lung tung lộn xộn, xương hàm yếu, khớp cắn không chuẩn ăn uống rất khó khăn để lâu dài dễ bị nha chu.

Để hiểu rõ hơn về vấn đề hô, móm, các bạn cần tìm hiểu thêm nhiều kiến thức sau:

Hô hay móm là tình trạng răng hoặc xương hàm trên hay hàm dưới đưa ra trước quá mức gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ cũng như chức năng ăn nhai trong một số trường hợp. Như vậy, dựa vào nguyên nhân gây ra hô, móm do răng hay do xương, BS sẽ quyết định phương thức điều trị phù hợp.

Trước hết để chuẩn đoán đúng bệnh nhân bị hô do răng hay do xương, BS cần thăm khám lâm sàng cẩn thận và phải chụp phim đo sọ Cephalometric để phân tích xem tình trạng hô, móm của bệnh nhân là do hô răng, hô vùng xương ổ răng hay hô xương nền của xương hàm trên và hàm dưới.

Trong trường hợp hô do răng, phương pháp niềng răng hiện nay có thể giải quyết hầu hết các trường hợp với các mắc cài niềng răng truyền thống hay niềng răng thẩm mỹ mặt trong răng, niềng răng không mắc cài Invisalign, Clear Aligner.

Trong trường hợp hô vùng xương ổ răng ( Bệnh nhân Việt Nam hầu hết bị tình trạng này), trước đây BS cũng khuyên nên phẫu thuật chỉnh xương hàm kết hợp với niềng răng do gặp vấn đề về neo chặn của các răng hàm trong khi kéo các răng phía trước vào ( biểu hiện là các răng hàm bị kéo ngược lại ra trước một phần). Kỹ thuật cắt hàm có thể là Wassmund ( áp dụng từ năm 1935), Köle ( áp dụng từ năm 1959) cắt phần xương phía trước đẩy vào, phương pháp phẫu thuật chỉnh hàm móm hô này khá đơn giản và an toàn được sử dụng rộng rãi đến ngày hôm nay. Kỹ thuật này cần gây mê và thực hiện trong phòng mổ bệnh viện.

Tuy nhiên hiện nay đa số các trường hợp hô vùng xương ổ răng này có thể giải quyết bằng niềng răng kết hợp neo chặn Mini Vis do việc kéo các răng trước bằng Mini Vis thay vì bằng các răng hàm nên kết quả sau điều trị rất khả quan và các răng hàm không bị kéo ra trước, ổn định được khớp cắn và ít tái phát. Hiện nay, những bệnh nhân bị hô vùng xương ổ răng sau khi đươc BS tư vấn thường chọn phương pháp niềng răng kết hợp Mini Vis hơn là niềng răng kết hợp phương pháp phẫu thuật chỉnh hàm do kết quả sau cùng tương tự nhau, nhưng niềng răng với Mini Vis an toàn hơn.

Trong trường hợp hô xương nền của xương hàm (thường gặp ở hàm dưới hay còn gọi là móm, vẩu hàm dưới), theo TS. BS. Đỗ Thành Trí, phó khoa Phẫu thuật hàm mặt BV RHM TP. HCM, phụ trách Phẫu thuật thẩm mỹ Hàn Quốc 3D,  phương pháp phẫu thuật hàm móm là sự lựa chọn thông minh, phẫu thuật hàm móm đem lại hiệu quả thẩm mỹ cao giải quyết vấn đề về móm cho bệnh nhân.

Đối với hô xương nền xương hàm trên, tùy tình trạng có thể lựa chọn phẫu thuật cắt toàn bộ xương hàm trên Lefort I ( chỉ cắt xương hàm trên), xương hàm trên có thể được đẩy ra trước trong trường hợp móm, hay ra sau trong trường hợp hô vẩu hàm trên ( tuy nhiên bị giới hạn do có thể gây cản trở đường thở).

Phẫu thuật cắt toàn bộ xương hàm trên Lefort II ( cắt xương hàm trên và một phần mũi nếu phần mũi cũng bị khiếm khuyết), đây là kỹ thuật cực khó chỉ có một vài BS chuyên phẫu thuật hàm mặt mới đủ khả năng làm được.

Đối với hô xương nền xương hàm dưới, phẫu thuật hàm móm vẩu bằng phương pháp BSSO cắt và chẻ xương hàm dưới vùng góc hàm hai bên đẩy lùi ra sau điều trị móm hay vẩu hàm dưới, kỹ thuật phẫu thuật hàm móm bằng phương pháp này đòi hỏi trang thiết bị hiện đại, BS nhiều kinh nghiệm về phẫu thuật hàm mặt và thực hiện dưới gây mê tại bệnh viện.

Như vậy, do tính chất phức tạp của vấn đề, việc bệnh nhân tự chuẩn đoán mình là hô răng hay hô hàm là không nên và có thể gây nguy hiểm cho chính mình, việc đến khám và tư vấn một BS chuyên về hàm mặt, đặc biệt là BS chuyên về niềng răng là cần thiết trước khi quyết định điều trị. Tại các nước phát triển như Mỹ, Đức, BS chuyên khoa niềng răng sẽ thăm khám và lên kế hoạch điều trị cho bệnh nhân hô, móm và nếu cần thiết sẽ kết hợp với BS phẫu thuật hàm mặt tiến hành phẫu thuật chỉnh hàm hô, móm cho bệnh nhân. Ngoài ra, BS chuyên khoa niềng răng sẽ phân tích phim đo sọ Cephalometric để xem nguyên nhân hô, móm là do răng hay xương, cân nhắc các quyết định điều trị cho bệnh nhân và nếu cần phẫu thuật hàm móm hoặc hàm hô sẽ chuẩn bị các bước cần thiết trước khi làm phẫu thuật .

Dù vậy trước khi phẫu thuật hàm, BS niềng răng cũng phải lấy dấu 2 hàm bệnh nhân, chụp CT, Scan 3D mẫu hàm đưa vào phần mềm 3D Morpheus để thực hiện việc điều trị mô phỏng phẫu thuật hàm hô, móm ảo trên máy tính, cho bệnh nhân biết trước kết quả sau phẫu thuật, tính toán cho việc đưa xương hàm vào trong hay ra trước bao nhiêu mm, có phù hợp với độ nhô của mũi và cằm không, có đúng với đương thẩm mỹ I line không ( là đường nối giưa điểm nhô của mũi và căm, phải nằm trước 1 hoặc 2 mm, hoặc ngang môi trên và dưới ) và in kết quả bằng máy in 3D, làm máng phẫu thuật cho BS chuyên phẫu thuật hàm mặt có máng hướng dẫn phẫu thuật đảm bảo việc phẫu thuật chính xác và an toàn cho bệnh nhân. ( xem thêm bài báo The University Münster model surgery system for Orthognathic surgery của GS.BS. Ulrich Joos, chuyên gia hàng đầu của Đức về phẫu thuật hàm trên báo chuyên ngành Head and Face medicine http://www.head-face-med.com/content/8/1/14).

Sau khi phẫu thuật hàm hô móm, bệnh nhân muốn có kết quả điều trị mĩ mãn và ổn định lâu dài cũng cần niềng răng để làm đều các răng, ổn định khớp cắn và tránh các răng di chuyển, hay nghiêng vào các khoảng trống giữa các răng sau phẫu thuật.